Монголын Барилгын Инженерүүдийн Холбооны XI Их хурлаар хэлэлцэн батлав.

 

МОНГОЛЫН БАРИЛГЫН ИНЖЕНЕРҮҮДИЙН ХОЛБООНЫ ДҮРЭМ

(Долоо дахь шинэчилсэн найруулга)

 

НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1.1.       “Монголын Барилгын Инженерүүдийн Холбоо” нь (цаашид Холбоо гэх) Монгол Улсын "Иргэний хууль", “Төрийн бус байгууллагын тухай” хууль, “Барилгын тухай” хууль, холбогдох бусад хууль топгоомж, олон улсын гэрээ хэлэлцээр, тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомж болон энэхүү дүрмийг үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгон ажиллах, барилгын салбарын мэргэжлийн инженер, мэргэжилтнүүд, дэмжигчдийг сайн дурын үндсэн дээр нэгтгэсэн, гишүүддээ үйлчлэх, өөрөө удирдах ёсны ашгийн бус мэргэжлийн төрийн бус байгууллага бүхий хуулийн этгээд байна.

1.2.       Байгууллагын оноосон нэр нь:

·                     монгол хэлээр - “Монголын Барилгын Инженерүүдийн Холбоо“, товчилсон нэр нь: "МБИХ”;

·                     англи хэлээр - “Mongolian Association of Civil Engineers”, товчилсон нэр нь “МАСЕ” гэж нэрлэнэ.

1.3.       Холбоо нь орон нутаг болон гадаад улсуудад өөрийн салбартай байж болно.

1.4.       Холбоо нь Баянгол дүүрэг, 16-р хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө 45/2, Улаанбаатар 210640. Ш/х: 44/7 хаягт байрлана. Электрон шуудангийн хаяг: mace@mace.org.mn, Вэб хуудас: www.mace.org.mn

1.5.       Холбоо нь Удирдах Зөвлөлөөс баталсан эмблем, бэлгэ тэмдэг, албан бичгийн хэвлэмэл хуудас, тамга, тэмдэг, цахим хуудас, хэвлэл, банкны харилцах данстай байна.

1.6.       1996 оны 02-р сарын 09-ний өдөр бол тус холбоог үүсгэн байгуулсан өдөр мөн.

 

ХОЁР. ЗОРИЛГО, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН ЧИГЛЭЛ, ЗАРЧИМ

2.1.     Холбооны Алсын хараа:

2.1.1.   Мэргэжлийн өндөр ёс зүйг мөрдүүлэгч, иргэдийн    аюулгүй, эрүүл, ногоон орчинд ажиллаж амьдрах орчныг бүрдүүлэгч, амьдралын чанарыг тасралтгүй хөгжүүлэгч үндэсний холбоо байна.

2.2.     Холбооны үндсэн зорилго:

2.2.1.   Үндэсний барилгын инженерийг хөгжүүлэх;

2.2.2.   Барилгын салбарыг хөгжүүлэх;

2.2.3.   Мэргэжлийн ёс зүйг хөгжүүлж, хэрэгжүүлэх;

2.2.4.   Олон улсын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх;

2.3.     Холбоо нь энэхүү дүрмийн 2.2 зүйлд заасан зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд дараах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулна. Үүнд:

2.3.1.   Гишүүдийнхээ эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалж, барилгын салбарыг хөгжүүлэх талаар баримталж байгаа төр засгийн бодлого, үйл ажиллагааг дэмжиж төрийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах, төрийн зарим чиг үүргийг дангаар болон салбарын бусад төрийн бус байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлэх;

2.3.2.    Барилгын салбарын норм, нормативын баримт бичиг болон үйл ажиллагааны баримт бичиг боловсруулах, санал, зөвлөмж өгөх, дүгнэлт гаргах;

2.3.3.   Барилгын салбарын мэргэжилтэн, гишүүдийнхээ мэдлэг чадвар, ёс зүйг дээшлүүлэх талаар онцгойлон анхаарч, тэднийг давтан сургах ажлыг удирдан зохион байгуулах;

2.3.4.    Үндэсний болон олон улсын чуулга уулзалт, зөвлөгөөн, үзэсгэлэн, яармаг худалдаа зэрэг арга хэмжээг зохион байгуулах;

2.3.5.   Барилгын салбарын ажил, үйлчилгээ, ололт амжилтыг олон нийтэд сурталчлах, таниулах;

2.3.6.   Гишүүдийн мэдээллийн сантай болох, мэдээлэл түгээх, мэдээллийн олон сувагтай байх;

2.3.7.   Зөвлөх үйлчилгээ болон хуулиар хориглоогүй бусад үйлчилгээ явуулах;

2.3.8.   Монгол Улсад болон гадаадад хөдлөх болон үл хөдлөх хөрөнгө эзэмших, өмчлөх, захиран зарцуулах, түрээслэх, түрээслүүлэх;

2.3.9.   Гишүүдийг төр засгийн, олон улсын болон бусад шагнал, өргөмжлөлд тодорхойлж дэмжих, шаардлагатай батламж тодорхойлолт гаргах;

2.3.10. Холбооны нэрэмжит шагнал, өргөмжлөл олгох;

2.3.11. Олон улсын хэмжээнд хамтын ажиллагаа өрнүүлэх.

2.3.12. Зорилгодоо нийцсэн аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулах.

2.4.     Холбоо нь энэ дүрмийн 2.3 зүйлд заасан үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэхдээ дараах зарчмыг баримтална:

2.4.1.   Холбоо нь үйл ажиллагаандаа хүний эрхийг эрхэмлэх, аливаа нам, улс төр, шашны үйл ажиллагаанаас ангид байх, хараат бус, бие даасан хэлбэрээр бүхий л үйл ажиллагаагаа ил тод, нээлттэй явуулах;

2.4.2.    Гишүүдээ мэргэжлийн хувьд байнга хөгжиж, тасралтгүй суралцах үйл явцыг дэмжих;

2.4.3.    Холбоо нь бүх гишүүддээ эрх тэгш үйлчлэх, үйл ажиллагаандаа нийт гишүүдийн оролцоог хангаж ажиллах;

2.4.4.    Холбоо нь гадаадын болон олон улсын ижил төрлийн байгууллагад гишүүнээр элсэж хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх;

2.4.5. Холбооны зохион байгуулалт, үйл ажиллагаа нь ардчилсан, нэгдмэл зарчимд тулгуурлах;

2.4.6.  Шийдвэр гаргах хамтын удирдлагын зарчим баримтлах;

2.4.7. Үйл ажиллагаагаа ойрын болон дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөөнд үндэслэн явуулах.

 

ГУРАВ. ГИШҮҮНЧЛЭЛ, ГИШҮҮНИЙ ЭРХ, ҮҮРЭГ

3.1.       Холбоо нь гишүүнчлэлтэй байна. Холбооны дүрэм, мөрийн хөтөлбөр, үйл ажиллагааг хүлээн зөвшөөрсөн барилгын салбарын өмчийн бүх хэлбэрийн байгууллага, тэдгээрийн инженер техникийн ажилтнууд, холбоог үзэл бодол, үйл ажиллагаа, санхүүгийн хувьд дэмжигч дотоод, гадаадын иргэн, байгууллага Холбооны гишүүн байж болно.

3.1.1.  Холбоо нь үндсэн (хувь гишүүн, гишүүн байгууллага) болон хүндэт гишүүдээс бүрдэнэ.

3.1.2.  Хүндэт гишүүнээр элсүүлэх асуудлыг Удирдах Зөвлөл шийдвэрлэнэ.

3.1.3. Гадаад орны хуулийн этгээд, иргэнийг тус Холбооны хүндэт гишүүнээр өргөмжлөн бүртгэж болно.

3.2.       Гишүүн нь дараах эрхийг эдэлж Холбооны үйл ажиллагаанд оролцоно:

3.2.1.   Холбооны албан тушаалд сонгох, сонгогдох, нэрээ дэвшүүлэх, татгалзах.

3.2.2.   Татвар төлсөн үндсэн гишүүн нь Их хуралд саналын нэг эрхтэйгээр, байгууллага нь тав хүртэл эрхтэйгээр оролцох;

3.2.3.   Холбооны үйл ажиллагаа, удирдлага, зохион байгуулалтын талаар санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх;

3.2.4.   Зохих итгэмжлэлийн дагуу холбоог төлөөлөх, нэр, бэлгэ тэмдгийг хэрэглэх

3.2.5.   Холбооны үйл ажиллагаатай холбоотой мэдээллийг үнэ төлбөргүй авах ба холбооны санд байгаа ном хэвлэлийг тогтсон журмын дагуу ашиглах

3.2.6.   Холбооны үйл ажиллагааны болон санхүүгийнтайлантай танилцах;

3.2.7.   Холбоонд мэргэжлийн үйл ажиллагаа, бүтээлийнхээ зохиогчийн эрхийг хамгаалах талаар батламж тодорхойлолт гаргуулахаар тусламж хүсэх;

3.2.8.    Холбооноос зохион байгуулсан хурал зөвлөгөөнд санал өгөх, батлах эрхтэйгээр оролцох;

3.2.9.    Холбооноос ажил мэргэжил, үйл ажиллагаандаа дэмжлэг, туслалцаа авах;

3.2.10.  Холбооноос зохион байгуулж байгаа сургалтуудад хөнгөлөлт эдлэх;

3.2.11.  Холбооны Удирдах Зөвлөлийн шийдвэрийн дагуу олон улсын болон бүсийн уулзалт хурал зөвлөлгөөнд холбоог төлөөлөн оролцох;

3.2.12.  Гишүүн байгууллагууд нь мэргэжлийн дэмжлэг туслалцаа авах, үйл ажиллагаагаа хэвлэл мэдээллээр гадаад, дотоодод сурталчлах, хамтын ажиллагаандаа дэмжлэг авах;

3.3.   Гишүүн нь Холбооны үйл ажиллагаанд дараах үүргийг хүлээж оролцоно:

3.3.1.  Холбооны дүрэм журмыг дагаж мөрдөх;

3.3.2.  Холбооны үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцох, дэмжих;

3.3.3.  Гишүүний татварыг тухайн жилийн эхний улиралд багтаан төлөх;

3.3.4.  Мэргэжлийн болон ёс зүйн хэм хэмжээг чанд баримтлах, зөрчсөн хүмүүс, байгууллагад шаардлага тавих, зохих газарт мэдэгдэх;

3.3.5.  Холбооноос өгсөн үүрэг даалгаврыг цаг хугацаанд нь биелүүлэх;

3.3.6.  Мэдлэг боловсрол, мэргэшлийн ур чадвараа байнга дээшлүүлж байх;

3.3.7.  Өөрийн буруутай үйл ажиллагааны улмаас холбоонд учруулсан хохирлоо бүрэн нөхөн төлөх;

3.3.8. Залгамж үеэ бэлтгэх, тэднийг мэргэшүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах;

3.4.     Гишүүний эрх, үүрэг үүсэх

3.4.1.   Гишүүнээр элсэхийг хүсэгч нь энэхүү дүрмийг хүлээн зөвшөөрснөө батлан гишүүнээр элсэх тухай өргөдөл гарган Холбоо эсхүл түүний салбарт хандаж шийдвэрлүүлнэ.

3.4.2.   Холбоо гишүүнээр элсэх өргөдөл гаргасан иргэн, байгууллагыг гишүүнээр бүртгэж үнэмлэх олгосноор үндсэн гишүүн болно.

3.4.3.   Энэхүү дүрэмд заасан гишүүний эрх, үүрэг нь зөвхөн үндсэн гишүүнд хамаарна.

3.5.     Холбооны гишүүнчлэлийг дараах нөхцөлд цуцална. Үүнд:

3.5.1.  Гишүүн нь Холбооны гишүүнээс гарах тухай хүсэлт гаргасан;

3.5.2.  Холбооны дүрмийг ноцтой зөрчиж, тэр нь Холбооны эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг ямар нэг байдлаар хөндсөн;

3.5.3.   Мэргэжлийн болон ёс зүйн ноцтой зөрчил гаргасан;

3.5.4.  Нас барсан, сураггүй алга болсонд тооцогдсон;

3.5.5.  Гишүүн байгууллага татан буугдсан, дампуурсан;

3.5.6.   Энэ дүрмийн 3 дугаар зүйлийн 3.5.2 болон 3.5.3 заалттай холбоотой гишүүнчлэлийг цуцлах асуудлыг холбооны ёс зүйн хороо шийдвэрлэнэ.

3.5.7.   Ёс зүйн хорооны санаачилгаар гишүүнээс гарах тохиолдолд ямарваа нэг зөрчлийн улмаас гишүүнээс хасч буйг тодорхой дурдсан үндэслэл бүхий шийдвэр гаргана. Уг шийдвэрийгөөрт нь мэдээлэх, холбооноос зохион байгуулж буй аливаа үйл ажиллагаанд оролцохдоо гишүүнчлэлийн хөнгөлөлт эдлэх эрхгүй байна.

3.5.8.  Гишүүнчлэл нь цуцлагдсан иргэн гишүүнчлэлээ сэргээж болно. Гишүүнчлэл сэргээх дараалал нь шинээр гишүүнээр элсэхтэй адил байна.

3.6.      Гишүүд нь гишүүнчлэлийн татвар төлнө.

3.6.1.  Үндсэн гишүүний татвар нь хувь гишүүн болон гишүүн байгууллагын хувьд ялгаатай байна.

3.6.2.  Гишүүдийг татвараас чөлөөлөх, хөнгөлөх асуудлыг Удирдах Зөвлөл шийдвэрлэнэ.                     

3.7.      Гишүүн дараахь үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно:

3.7.1.  Эрх олгоогүй асуудлаар холбоог төлөөлөх, мэдэгдэл хийх, үйл ажиллагаа хэрэгжүүлэх;

3.7.2. Холбооны нэр хүндэд харшлах үйл ажиллагаагаа явуулах, зохион байгуулах;

 

ДӨРӨВ. БҮТЭЦ, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ

4.1.     Холбоо нь өөрийн үйл ажиллагааг нээлттэй, гишүүддээ хүртээмжтэй байлгахын тулд дараах бүтэцтэй байна. Үүнд:

4.1.1.  Их хурал

4.1.2.  Удирдах Зөвлөл

4.1.2.1. Удирдах зөвлөлийн дарга буюу Ерөнхийлөгч

4.1.2.2. Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч

4.1.2.3. Дэд ерөнхийлөгч (3)

4.1.2.4. Бодлогын зөвлөл

4.1.2.5. Хороод

4.1.3. Хяналтын зөвлөл

4.1.4.  Ажлын алба

4.2.      Орон нутаг, нутаг дэвсгэрийн онцлог байдлыг харгалзан холбооны салбар зөвлөл байгуулах, эсвэл төлөөлөгч томилж болно. Энэ тохиолдолд холбооны Удирдах Зөвлөлийн гишүүн эсхүл холбоог төлөөлөх албан тушаалтан тухайн орон нутагт ажиллаж, Холбооны үйл ажиллагааны чиглэлээр мэдээлэл өгөх бөгөөд тухайн газар нутагт ажиллаж байгаа инженер техникийн ажилтны төлөөллийг оролцуулсан албан ёсны хурал цуглааны шийдвэрийг Холбоонд ирүүлнэ. Уг асуудлыг холбооны Удирдах Зөвлөлд танилцуулан, салбар зөвлөл байгуулах, эсвэл төлөөлөгч томилох шийдвэрийг гаргаж, Холбоонд бүртгүүлнэ.

4.3.      Салбар нь Их хурал, Удирдах Зөвлөл, Хяналтын зөвлөлийн шийдвэр зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх ажлыг нутаг дэвсгэртээ зохион байгуулж, Холбооны нэгдмэл удирдлага зөвлөгөөг авч, тайлагнаж ажиллана.

4.4.      Холбоо нь дэргэдээ мэргэжлийн зөвлөл, Сургалт-судалгааны төв, клуб, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх нэгж байгуулж ажиллаж болох ба эдгээрийн ажиллах дүрмийг Удирдах Зөвлөл батална.

4.5.     Холбоо нь гишүүнээр элссэн олон улсын байгууллагын дүрэм журмыг мөрдлөг болгон, хүлээсэн үүргээ биелүүлж ажиллана.

 

ТАВ. ИХ ХУРАЛ

5.1.     Холбооны эрх барих дээд байгууллага нь Холбооны Их хурал байна.

5.2.     Их хурал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

5.2.1.  Холбооны дүрэм батлах, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах;

5.2.2.  Холбоог өөрчлөн байгуулах, нэгтгэх, татан буулгах;

5.2.3.  Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг батламжлах, чөлөөлөх;

5.2.4.  Удирдах Зөвлөл болон Хяналтын Зөвлөлийн үйл ажиллагааны тайлан сонсох, дүгнэлт, зөвлөмж өгөх

5.2.5.  Гишүүнчлэлийн татварын хэмжээг тогтоох;

5.2.6.  Хяналтын зөвлөлийн гишүүдийг батламжлах, чөлөөлөх;

5.3.      Их хурал нь ээлжит болон ээлжит бус гэсэн хэлбэртэй байх бөгөөд ээлжит Их хурал 3 жилд нэг удаа хуралдана. Их хурал даргалагчаа сонгож, хурлын дэгээ тогтооно.

5.4.      Холбооны Их хурлын тов, хурлаар хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөг Удирдах Зөвлөл тогтоох ба хурал эхлэхээс 21 хоногийн өмнө Ерөнхийлөгч хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр нийтэд зарлана.

5.5.      Их хурлыг бүртгүүлсэн төлөөлөгчдийн 51 ба түүнээс дээш хувь оролцсоноор хурал хүчин төгөлдөр байна.

5.6.      Хуралд оролцсон төлөөлөгчдийн олонхийн саналаар хурлын Тэргүүлэгчдийг 3-аас доошгүй хүний бүрэлдэхүүнтэй сонгох бөгөөд хурлын Тэргүүлэгчдээс даргаа сонгож, хурлыг удирдан, хурлын дэгийг тогтооно.

5.7.      Ээлжит бус Их хурлыг дараах нөхцөл, шаардлага үүссэн тохиолдолд Удирдах Зөвлөл тогтоол гаргаж хуралдуулна. Үүнд,

5.7.1.   Холбооны нийт гишүүдийн 26-гаас доошгүй хувь нь ээлжит бус Их хурал хуралдуулахыг шаардсан;

5.7.2.   Хяналтын зөвлөлөөс ээлжит бус Их хурал хуралдуулахыг шаардсан;

5.7.3.   Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийн гуравны нэгээс доошгүй хувийн санал, шаардлагад үндэслэн Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийн дийлэнх олонхын шийдвэрээр ээлжит бус Их хурал хуралдуулахыг шаардсан;

5.7.4.   Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийн 50-иас дээш хувь нь бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон;

5.8.     Их хурлын хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөг гаргах, санал оруулахдаа дараах журмыг баримтална.

5.8.1.   Хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөг Удирдах Зөвлөл батлах бөгөөд төлөвлөгөөнд ороогүй асуудлыг хэлэлцэхгүй.

5.8.2.   Тухайн асуудлыг Их хурлаар хэлэлцүүлэхийг Удирдах Зөвлөлөөс татгалзсан тохиолдолд төлөөлөгч энэхүү асуудлыг хэлэлцүүлэх саналыг Их хурлын үеэр гаргаж болно. Их хуралд оролцож буй нийт төлөөлөгчдийн олонхын дэмжлэг авснаар тухайн асуудлыг Их хурлаар хэлэлцэнэ.

5.9.      Их хурлаас гарах шийдвэр нь тогтоол хэлбэртэй байна. Их хуралд оролцож буй төлөөлөгчдийн олонхын саналаар тогтоол хүчин төгөлдөр болно. Тогтоолд хурлын тэргүүлэгчид гарын үсэг зурж, Холбооны тамгыг дарна.

5.10.   Их хурлын төлөөлөгчдийн тоог тогтоох, төлөөлөгчийг сонгохдоо дараах журмыг баримтална.

5.10.1.  Төлөөлөгчдийн тоо нь хурал зарлах шийдвэр гарах үед Холбоонд бүртгэлтэй байгаа нийт гишүүдийн арван хувиас багагүй байх.

5.10.2.  Их хурлын төлөөлөгчдийг Холбооны гишүүдийн бүртгэлд үндэслэн барилгын салбарын инженер мэргэшлийн төлөөллүүдийг тэнцвэртэй оролцуулах байдлаар зохион байгуулна.

5.10.3. Гишүүн нь Их хурлын төлөөлөгчид зөвхөн өөрийгөө нэр дэвшүүлнэ.

5.10.4. Гишүүн бүр сонгуульд нэр дэвших, сонгох, сонгогдох эрхтэй оролцоно.

5.10.5. Сонгуулийг ардчилсан ёсны, тэгш эрхийн, шударга ба ил тод байх зарчмыг баримтлан явуулна.

5.11.   Их хурлыг танхимаар болон цахим-танхим хосолсон байдлаар явуулж болно.

5.12.   Их хурлын үйл ажиллагааны явц дахь санал хураалтыг дараах хэлбэрээр явуулна.

5.12.1.  Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийг сонгох, чөлөөлөх санал хураалтыг нууц хэлбэрээр явуулна.

5.12.2.  Санал хураалтыг цахим хэлбэрээр, саналаа чөлөөтэй өгөх эрхийг хангасан байдлаар явуулж болно.

5.12.3.  Төлөөлөгчид санал хураалтыг илээр явуулах санал гаргаж олонх дэмжсэн тохиолдолд санал хураалтын ил хэлбэрийг сонгож болно.

5.12.4.   Санал хураалтад оролцох эрх бүхий гишүүн саналаа биечлэн өгөх бөгөөд бусдын нэрийн өмнөөс санал өгөх болон итгэмжлэлээр төлөөлөн санал өгөхийг хориглоно.

5.12.5.  Бусад асуудлаарх санал хураалтыг ил хэлбэрээр явуулна.

5.13.   Санал хураалтыг цахимаар зохион байгуулж байгаа тохиолдолд эхлээд туршилтын санал хураалт явуулж баталгаажуулна.

5.14.   Санал хураалтын тооллогын комиссыг Их хурлын гишүүдээс илээр сонгоно.

5.15.   Санал хураалтын тооллогын комисс дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.

5.15.1. Их хурлын санал хураалтад оролцогчдын ирцийг тогтоож, хурал даргалагчид мэдээлэх;

5.15.2. Их хуралд оролцож санал өгөх эрхээ хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудалд тайлбар өгөх, санал өгөх журмыг тайлбарлах;

5.15.3. Санал хураалтыг санал авах хуудсаар явуулж байгаа тохиолдолд саналын хуудсыг тоолж, хүлээж авах;

5.15.4. Санал хураалтын дүнгийн талаар тэмдэглэл хөтлөх;

5.15.5.  Саналыг гоолж, дүнг нэгтгэн энэ тухай шийдвэр гаргаж, санал хураалтын тооллогын комиссын даргын гарын үсгээр баталгаажуулан Их хуралд танилцуулах;

5.15.6. Саналын хуудас, шийдвэрийг Холбооны архивт хадгалуулахаар шилжүүлэх;

5.15.7. Нууц хэлбэрээр өгөх санал хураах тохиолдолд төлөөлөгч саналаа чөлөөтэй өгөх нөхцөл, боломжийг бүрэн хангах ажлыг хэрэгжүүлэх;

5.15.8. Тооллогын явцтай холбоотой маргаан гарсан тохиолдолд шаардлагатай гэж үзвэл тооллогын комиссыг шинээр сонгож хяналтын тооллого хийлгүүлэх;

 

ЗУРГАА. УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛ

6.1.      Их хурлаас Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийг батламжлах бөгөөд Удирдах Зөвлөл нь Холбооны бодлогыг тодорхойлох, Их хурлаас гаргасан шийдвэр, зөвлөмжийг биелүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах чиг үүрэг бүхий салбарын мэргэжлийн төлөөллийг багтаасан 21 хүний бүрэлдэхүүнтэй, хамтын удирдлагын байгууллага байна.

6.2.      Удирдах Зөвлөл нь үйл ажиллагааны тайлангаа Их хуралд тавих бөгөөд Их хурлаас гаргасан шийдвэр, зөвлөмжийг биелүүлэх, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах үүрэгтэй.

6.3.     Их хурлаар эрх нь дуусч буй Ерөнхийлөгч болон Удирдах Зөвлөлийн 9 гишүүнийг улируулан сонгоно.

6.4.      Их хурлаар эрх нь дуусч буй Ерөнхийлөгч нь холбооны залгамж халааг хадгалах үүднээс Удирдах зөвлөлд улиран ажиллана.

6.5.      Улируулан сонгох 9 гишүүнийг бүрэн эрхийн хугацаанд гүйцэтгэсэн ажлын үзүүлэлтийг үндэслэн Удирдах зөвлөлийн санал хураалтаар сонгоно.

6.6.      Удирдах Зөвлөлийн гишүүд нь цалин, аливаа урамшуулал авахгүй.

6.7.      Удирдах зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигч нь дараах шалгуурыг хангасан байна.

6.7.1.  Салбарын мэргэшсэн болон зөвлөх зэрэгтэй байх

6.7.2.  Холбооны идэвхтэй гишүүн байж, 3 жилийн хугацаанд үйл ажиллагаанд оролцсон байх.

6.7.3.  Мэргэжлийн болон ёс зүйн зөрчил гаргаж байгаагүй байх.

6.8.      Удирдах Зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигч нь өөрийн намтар, мөрийн хөтөлбөрөө бичгээр гаргаж Их хурлаас 14 хоногийн өмнө Ажлын албанд ирүүлсэн байна.

6.9.      Удирдах Зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигч нь заасан хугацаанд материалаа ирүүлээгүй болон дутуу бүрдүүлж өгсөн тохиолдолд Их хурлын танхимаас нэр дэвших боломжгүй.

6.10.     Хоёр Их хурлын хооронд Удирдах Зөвлөл нь холбооны удирдлагыг хэрэгжүүлнэ.

6.11.     Удирдах Зөвлөл нь дараах чиг үүрэгтэй байна. Үүнд:

6.11.1.     Удирдах Зөвлөл нь үйл ажиллагааны тайлангаа Их хуралд тавих бөгөөд Их хурлаас гаргасан шийдвэр, зөвлөмжийг биелүүлэх, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

6.11.2.     Холбооны Удирдах Зөвлөлийн дарга бөгөөд Ерөнхийлөгчийг Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийн бүрэн ирцийн дийлэнх олонхын саналаар сонгох;

6.11.3.     Холбооны дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах саналыг хэлэлцэж Их хуралд оруулах;

6.11.4.     Дэд ерөнхийлөгчийг томилох, чөлөөлөх;

6.11.5.     Хорооны тоо, нэр, удирдлага, бүрэлдэхүүнийг батлах;

6.11.6.     Удирдах зөвлөлийн гишүүнийн татварын хэмжээг тогтоох;

6.11.7.     Их хурлын чөлөөт цагт Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг чөлөөлөх, бүрэн эрхийн хугацаа дуусахаас өмнө чөлөөлөгдсөн гишүүнийг нөхөн сонгох;

6.11.8.     Холбооны үйл ажиллагааны стратеги төлөвлөгөө, жилийн төсөв, төлөвлөгөө, үйл ажиллагаатай холбоотой дүрэм журам, ажлын албаны орон тооны бүтцийг батлах;

6.11.9.     Холбооны өмч хөрөнгийг захиран зарцуулах талаар Гүйцэтгэх захирлын эрх хэмжээг тогтоох;

6.11.10.   Холбооны гүйцэтгэх захирлыг томилох, чөлөөлөх, үйл ажиллагааны тайланг хэлэлцэх;

6.11.11.   Гүйцэтгэх захирлын ажлын төлөвлөгөө, түүний биелэлтийг дүгнэж, гүйцэтгэх захиралтай байгуулсан гэрээг дүгнэх эрхийг Ерөнхийлөгчид олгох;

6.12.       Удирдах зөвлөл нь өөрийн бодлого, чиглэлд үндэслэн эрх үүргээ хэрэгжүүлэх байнгын болон түр үйл ажиллагаатай хороодтой байж болно. Хороог Удирдах зөвлөлийн гишүүн ахална.

6.13.     Хороог байгуулахад дараах зарчмыг баримтална.

6.13.1. Удирдах Зөвлөлийн үйл ажиллагааны зохих салбар, чиглэлийг дагнан хариуцсан дотоод бүтцийн нэгж байна.

6.13.2. Хороо нь 7-9 хүний бүрэлдэхүүнтэй байх бөгөөд Удирдах Зөвлөлийн гишүүн нэгэн зэрэг хоёроос дээшгүй Хороонд харьяалагдан ажиллаж болно.

6.13.3.  Хороо нь Удирдах Зөвлөлийн эрхлэх асуудлын тодорхой хэсгийг дагнан хариуцаж, бодлогын баримт бичиг, асуудал боловсруулах буюу санал, дүгнэлт, хөтөлбөр гаргаж ажиллана.

6.14.  Удирдах Зөвлөлийн үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь хурал байх ба хурлыг Удирдах Зөвлөлийн дарга буюу Ерөнхийлөгч даргална. Ерөнхийлөгчийг байхгүй үед Тэргүүн Дэд ерөнхийлөгч даргална.

6.15. Хурлыг гишүүдийн дийлэнх олонхын ирцтэй хийх ба ээлжит хурлыг улиралд 1 удаа, ээлжит бус хурлыг Удирдах Зөвлөлийн даргын саналаар зохион байгуулна. Ажлын алба хэлэлцэх асуудал, хуралдааны тов, байршлыг ажлын 5 хоногийн өмнө гишүүдэд мэдэгдэнэ.

6.16. Хурлаас гишүүдийн олонхын саналаар шийдвэр гаргана. Удирдах Зөвлөлийн гишүүд нь тус бүр нэг саналын эрхтэй байна.

6.17. Шинээр сонгогдсон Удирдах Зөвлөл нь өмнөх Удирдах Зөвлөлийн шийдвэрийг хүчингүй болгох тохиолдолд Удирдах Зөвлөлийн хурлын ирц 80 хувиас доошгүй байх ба саналыг дийлэнх олонхын саналаар шийдвэрлэнэ.

6.18. Энэ дүрмийн 6.15-д заасан хурлаар шийдвэрлэх асуудалд аль нэг гишүүн сонирхлын зөрчилтэй байгаа нь тогтоогдсон бол санал хураалтанд оролцохгүй.

6.19. Удирдах Зөвлөл нь гишүүнтэйгээ холбоотой асуудлыг нууцаар, бусад асуудлыг илээр санал хураана.

6.20. Хурлын тэмдэглэлд тухайн хуралдаанаар хэлэлцсэн асуудал, баталсан шийдвэр, нууц санал хураалтыг тоогоор, ил санал хураалтыг нэрээр гаргасан дүн, ашиг сонирхлын зөрчилтэй холбогдсон тайлбар, гарах шийдвэрийн талаар зарчмын өөр саналтай гишүүний тайлбар зэргийг тэмдэглэнэ. Гишүүн тайлбараа бичгээр гаргана.

6.21. Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг чөлөөлөх, нөхөн сонгох асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэхдээ дараах зарчмыг баримтална.

6.21.1.  Их хурлын чөлөөт цагт Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг чөлөөлөх, нөхөн сонгох асуудлыг Ерөнхийлөгчийн саналыг үндэслэн Удирдах Зөвлөлийн гишүүдийн дийлэнх олонхын саналаар шийдвэрлэнэ.

6.21.2.  Ерөнхийлөгч нь нөхөн сонгогдох Удирдах Зөвлөлийн гишүүний нэрийг дэвшүүлэхдээ Их хурлаар Удирдах Зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшсэн гишүүдийн санал хураалтын дүнд үндэслэн сонгоно.

6.22. Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг дараах тохиолдолд чөлөөлөх үндэслэл үүссэн гэж үзнэ.

6.22.1.  Ашиг сонирхлын зөрчилтэй асуудлаар санал хураалтад оролцсон нь тогтоогдсон;

6.22.2.   Чөлөөлөгдөхөөр өөрөө хүсэлт гаргасан;

6.22.3.   Нас барсан, сураггүй алга болсонд тооцсон;

6.22.4.   Зургаан сараас дээш хугацаагаар эмчилгээ хийлгэх эсхүл суралцах, эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил хийх болсон;

6.22.5    Мэргэжил, ёс зүйн зөрчил гаргасан нь баримтаар нотлогдсон;

6.22.6.   Шүүхээс гэм буруутай нь тогтоогдсон;

6.22.7.   Удирдах Зөвлөлийн хуралд гурав буюу түүнээс олон удаа оролцоогүй;

6.22.8.   Хяналтын зөвлөлийн санал, дүгнэлт гарсан;

ДОЛОО. ХОЛБООНЫ ЕРӨНХИЙЛӨГЧ

7.1.      Удирдах Зөвлөлийн даргыг Ерөнхийлөгч гэнэ. Ерөнхийлөгч нь дараах шалгуурыг хангасан байна. Үүнд:

7.1.1.  Удирдах, манлайлах ур чадвартай

7.1.2.  Салбартаа хүлээн зөвшөөрөгдсөн;                  

7.1.3. Ёс зүйн болон мэргэжлийн хариуцлагын зөрчил гаргаж байгаагүй;

7.1.4.   Барилгын салбарт 15-аас доошгүй жил тасралтгүй ажилласан;

7.2.      Ерөнхийлөгч дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

7.2.1.   Удирдах Зөвлөлийн шийдвэрээр Их хурлыг зарлан хуралдуулах;

7.2.2.   Холбооны үйл ажиллагааны өнөөгийн болон хэтийн төлөв, чиг хандлагыг тодорхойлж, Удирдах зөвлөлөөрөө хэлэлцүүлэн шийдвэр гаргуулах;

7.2.3.  Холбоог гадаад, дотоодод төлөөлөх;   

7.2.4.  Төр засгийн байгууллага болоод бусад төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллах;

7.2.5.  Хэвлэл мэдээллээр мэдэгдэл хийх;

7.2.6.  Удирдах Зөвлөлийн хурлыг даргалах;

7.2.7.  Удирдах Зөвлөлийн шийдвэрийн дагуу гүйцэтгэх захиралтай гэрээ байгуулах;

7.3.      Ерөнхийлөгч дараах үүргийг хүлээнэ. Үүнд:

7.3.1. Удирдах Зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, удирдлага, арга зүйгээр хангах;

7.3.2.  Удирдах Зөвлөлийн гишүүнийг эргүүлэн татах нөхцөл бүрдсэн тохиолдолд асуудлыг Удирдах Зөвлөлийн хурлаар оруулж хэлэлцүүлэх;

7.4.      Холбоо нь дэргэдээ өмнөх Ерөнхийлөгчид болон Хүндэт гишүүд нараас бүрдсэн Бодлогын Зөвлөлтэй байна. Уг Бодлогын Зөвлөлийгтухайн үеийн Ерөнхийлөгч ахална.

7.5.      Бодлогын Зөвлөл нь холбооны ирээдүйн хөгжлийн төлөв, стратеги чиглэлийг тодорхойлоход арга зүйн зөвлөгөө өгөх үүрэгтэй.

 

НАЙМ, ТЭРГҮҮН ДЭД ЕРӨНХИЙЛӨГЧ

8.1.      Ерөнхийлөгч нь Тэргүүн дэд ерөнхийлөгчийг томилно.

8.2.      Тэргүүн Дэд ерөнхийлөгч нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

8.2.1.   Тэргүүн Дэд ерөнхийлөгч нь Ерөнхийлөгч албан үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүй эсхүл эзгүй үед орлон ажиллах;

8.2.2.   Дэд Ерөнхийлөгчдийн ажлын гүйцэтгэлд хяналт тавьж, зөвлөмж чиглэлээр хангах,

8.2.3.   Ерөнхийлөгчтэй нягт хамтран ажиллаж түүнийг эзгүйд орлох,

8.2.4.   Олон улсын байгууллагын онцлох арга хэмжээнүүдийг хариуцсан албан тушаалтнуудтай шууд харилцан хамтран ажиллаж, Удирдах зөвлөлийг холбогдох мэдээллээр хангах

8.2.5. Холбоог төлөөлөн олон нийттэй харилцах;

 

ЕС. ДЭД ЕРӨНХИЙЛӨГЧ

9.1.      Удирдах зөвлөлийн гишүүд Дэд Ерөнхийлөгчид өөрийгөө болон бусад гишүүдийг нэр дэвшүүлэх бөгөөд олонхын санал авснаар сонгогдоно.

9.2.      Дэд ерөнхийлөгч нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

9.2.1.  Хариуцан ажиллаж байгаа чиглэлээрээ мэдээ мэдээлэл цуглуулан судалж, дүгнэлт гаргаж Ерөнхийлөгч, Удирдах зөвлөлд танилцуулах,

9.2.2. Удирдах зөвлөл болон Ерөнхийлөгчийн хариуцуулан даалгасан хороодыг мэдээлэл, зөвлөмжөөр хангаж хамтран ажиллах,

9.2.3. Хариуцан ажиллаж байгаа чиглэлээрээ төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллах,

9.2.4. Холбоог төлөөлөн олон нийттэй харилцах;

 

АРАВ. ХЯНАЛТЫН ЗӨВЛӨЛ

10.1.   Холбооны үйл ажиллагаа, эд хөрөнгийн хуримтлал, зарцуулалт, санхүүгийн үйл ажиллагаа, байгуулсан гэрээ, хэлцэл нь холбогдох хууль тогтоомж болон энэхүү дүрмийн дагуу явагдаж байгаа эсэхэд хяналт тавих чиг үүргийг хэрэгжүүлэх гурван хүний бүрэлдэхүүнтэй Хяналтын зөвлөлтэй байна.

10.2.   Хяналтын зөвлөл нь өөрийн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон журмыг холбогдох хууль тогтоомж, энэхүү дүрэмд нийцүүлэн Гүйцэтгэх захиралтай хамтран боловсруулж Удирдах Зөвлөлөөр батлуулж, мөрдөж ажиллана.

10.3.   Хяналтын зөвлөл нь жилд 2-оос доошгүй удаа хуралдана. Шаардлагатай тохиолдолд хэдийд ч хуралдаж болно.

10.4.   Бүрэн эрхийн хугацааныхаа үйл ажиллагааны тайлангаа Их хуралд тайлагнана.

10.5.   Хяналтын зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигч нь өөрийн намтараа бичгээр гаргаж Их хурлаас өмнө холбоонд ирүүлсэн байх ба их хурлын төлөөлөгчид нэр дэвших, дэвшүүлж болно.

10.6.   Их хуралд Хяналтын зөвлөлд хяналтын тоонд хүрээгүй нэр дэвшигчидтэй тохиолдолд их хурлын танхимаас нэр дэвшүүлнэ.

10.7.   Хяналтын зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигч нь дараах шаардлагыг хангасан байна.

10.7.1. Эдийн засаг, санхүүгийн зохих түвшний мэдлэгтэй;

10.7.2. Хуулийн хариуцлага болон мэргэжил, ёс зүйн зөрчлийн улмаас хариуцлага хүлээж байгаагүй;

10.7.3. Барилгын салбарт 5-аас доошгүй жил ажилласан байх.

10.8.   Хяналтын зөвлөлийн гишүүн нь үйл ажиллагаандаа дараах зарчмыг баримтална.

10.8.1. Холбооны нэгдмэл эрх, ашиг сонирхлыг холбооны бүтцийн бусад нэгж, салбарын эрх, ашиг сонирхлоос дээгүүр тавих;

10.8.2. Үйл ажиллагаагаа хараат бус хэрэгжүүлж, аливаа нөлөөлөлд автахгүй байх;

10.8.3. Үйл ажиллагаандаа үнэн зөв, шударга, бодитой хандах;

10.9.   Хяналтын зөвлөлийн гишүүд бүрэлдэхүүнээрээ хуралдаж олонхын саналаар даргаа 3 жилийн хугацаатайгаар сонгоно.

10.10. Дараах нөхцөл байдал үүссэнээс бусад тохиолдолд Хяналтын зөвлөлийн гишүүнийг бүрэн эрхийн хугацаа дуусгавар болохоос нь өмнө чөлөөлж болохгүй. Үүнд:

10.10.1. Өөрийн хүсэлтээр чөлөөлөгдөхөөр өргөдөл гаргасан;

10.10.2. Хяналтын зөвлөлийн гишүүн нас барсан, сураггүй алга болсонд тооцогдсон;

10.10.3. Эрүүл мэндийн болон бусад хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас үүрэгт ажлаа 6 сараас дээш хугацаагаар гүйцэтгэх боломжгүй болсон;

10.10.4. Хяналтын зөвлөлийн гишүүн нь Удирдах Зөвлөлийн гишүүн болон гүйцэтгэх албаны ажил үүрэг гүйцэтгэхээр томилогдсон;

10.10.5. Удирдах Зөвлөлийн нийт гишүүдийн дийлэнх олонхын саналаар чөлөөлөх шийдвэр гарсан;

10.11. Ерөнхийлөгч нөхөн сонгох Хяналтын Зөвлөлийн гишүүний нэрийг дэвшүүлэхдээ Их хурлаар Хяналтын Зөвлөл, Удирдах зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшсэн гишүүдийн санал хураалтын дүнд үндэслэнэ.

10.12. Холбооны гишүүд тодорхой асуудлаар Хяналтын зөвлөлд гомдол, хүсэлт гаргаж болох бөгөөд уг асуудлыг яаралтай шалган дүнг Удирдах Зөвлөлд танилцуулна.

10.13. Удирдах Зөвлөлийн гишүүн, Гүйцэтгэх удирдлага Хяналтын зөвлөлийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцох, үүрэг, даалгавар өгөхийг хориглоно.

10.14. Хяналтын зөвлөлийн гишүүд нь дараах үүрэг, хариуцлага хүлээнэ. Үүнд:

10.14.1. Холбооны үйл ажиллагаа Монгол Улсын хууль тогтоомж, энэхүү дүрмийн дагуу явагдаж байгаа эсэхийг болон холбооноос гаргасан бодлого, шийдвэрийн хэрэгжилт, биелэлтийг хянах;

10.14.2. Холбооны Нягтлан бодох бүртгэл хөтлөлт, тайлан тэнцэл нь хуулийн тогтоомжид нийцэж буй эсэх, санхүү, татварын болон бусад тайлан, санхүүгийн мэдээлэл болон эд хөрөнгийн хуримтлал, зарцуулалтын үнэн бодит байдалд хяналт тавих, үр дүнг Удирдах Зөвлөлд оруулах, шаардлагатай бол хамтран ажиллах;

10.14.3. Гишүүдийн татвар төлөлт, хандивын байдал болон шаардлагатай гэж үзвэл холбооны гадаад харилцаатай холбогдол бүхий баримт бичгийг шалгах;

10.14.4. Холбооны гишүүд Хяналтын зөвлөлд тодорхой асуудлаар гомдол гаргаж болох бөгөөд уг асуудлыг яаралтай шалгаж, үр дүнг Удирдах Зөвлөлд танилцуулах;

10.14.5. Хяналтын зөвлөл нь шалгаж буй асуудалтай холбоотой шаардлагатай материал, баримт бичиг, нотолгоог холбогдох хүмүүсээс шаардаж гаргуулах эрхтэй бөгөөд тэдгээрийн нууцыг хадгалах үүрэг хүлээнэ.

10.15. Хяналтын зөвлөл нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

10.15.1. Хяналтын зөвлөл нь өөрийн мэдлэг чадвар хүрэхгүй ажил дээр мэргэжлийн үйлчилгээ авах, аудит оруулах шаардлагатай тохиолдолд чиг үүрэгт хамаарах асуудлаар мэргэжлийн хуулийн этгээд, хувь хүн, шинжээч хөлслөн авах эрхтэй байна;

10.15.2. Холбооны гишүүн, үйл ажиллагаатай холбоотой гомдол, саналыг судлан үзэж, тайлбар хийх, Удирдах Зөвлөлийн хуралд хэлэлцүүлэхээр асуудал оруулах;

10.15.3. Гүйцэтгэх захирлаас шалгалтын ажилтай холбогдсон материалыг шаардаж гаргуулах;

 

АРВАН НЭГ. АЖЛЫН АЛБА

11.1.   Гүйцэтгэх захирал нь Ажлын албатай байна.

11.2.   Гүйцэтгэх захирлыг Удирдах Зөвлөл сонгон шалгаруулалтаар томилж, Ерөнхийлөгчтэй хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж ажиллуулна.

11.3.   Гүйцэтгэх захирал нь холбооны өөрийн үйл ажиллагааны чиглэлийн өдөр тутмын ажлыг зохион байгуулж, хороодын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж ажиллана.

11.4.   Гүйцэтгэх захирал нь Удирдах Зөвлөлийн баталсан жилийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, төсвийн дагуу холбооны өдөр тутмын үйл ажиллагааг өөрт олгосон эрхийн хүрээнд удирдан явуулна.

11.5.   Гүйцэтгэх захирал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ.

11.5.1. Удирдах Зөвлөлөөс олгосон эрх хэмжээний хүрээнд холбоог төлөөлөх, төсөв, төлөвлөгөөний хүрээнд өмч, хөрөнгө захиран зарцуулах;

11.5.2. Гүйцэтгэх захирлын гэрээнд тусгагдсан бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэх.

11.6. Гүйцэтгэх захирал нь холбооны өдөр тутмын үйл ажиллагааг зохион байгуулах чиг үүргийн хүрээнд дараах үүргийг ханган үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

11.6.1. Холбооны хөдөлмөрийн дотоод журмын хэрэгжилтийг ханган ажиллах;

11.6.2. Удирдах Зөвлөлийн хурлыг зохион байгуулах, хурлаас гарсан шийдвэрийн хэрэгжилтийг хангах;

11.6.3. Холбооны хүний нөөц, чадавхижуулах сургалт, ажилтнуудын нийгмийн асуудлыг зохион байгуулах;

11.6.4. Гишүүн бүртгэх, гишүүдэд мэдээ, мэдээлэл хүргэх;

11.6.5. Хороод, салбар, клубуудын үйл ажиллагааг удирдлагын арга зүйгээр хангах, дэмжин ажиллаж, зохион байгуулах;

11.6.6. Орон нутаг дахь салбарыг арга зүйн удирдлага, мэдээллээр хангах;

11.6.7. Мэдээлэл, харилцаа, олон нийттэй харилцах асуудлыг эрхлэх;

11.6.8. Холбооны дэргэдэх Зөвлөл, хороод, клуб, салбаруудын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэхдээ ялгавартай хандахгүй байх үүргийг хүлээнэ.

11.7.   Гүйцэтгэх захиралтай байгуулах гэрээнд түүний эдлэх эрх, хүлээх үүрэг, хариуцлагын хэмжээ, хязгаар, хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл, цалин хөлс, урамшуулал зэргийг харилцан тохиролцож тусгана.

11.8.   Гүйцэтгэх захирал нь бүрэн эрхийн хугацаа дууссан нөхцөлд шинээр Гүйцэтгэх захирал томилогдтол албан үүргээ үргэлжлүүлэн гүйцэтгэнэ.

11.9.   Гүйцэтгэх захирал нь холбооны улирал, жилийн үйл ажиллагааны тайланг Удирдах Зөвлөлд тайлагнан, баталгаажсан тайлангаа тогтоосон хугацаанд төрийн эрх бүхий байгууллагад холбогдох баримт бичгийн хамт хүргүүлнэ.

11.10. Санхүүгийн тайлан балансад шаардлагатай тохиолдолд аудит хийлгэнэ.

11.11. Ажлын албаны бүтэц, орон тоо, ажилтны цалин, урамшууллын хэмжээг Удирдах Зөвлөл жил бүрийн эхний тайлангийн хурлаар тогтооно.

11.12. Гүйцэтгэх захирал нь дараах үйл ажиллагааг явуулахыг хориглоно. Үүнд,

11.12.1. Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад холбооны нэрийн өмнөөс хөрөнгийн баталгаа гаргах, холбооны хөрөнгөөр барьцаа тавих, зээл олгох, төлбөр төлөх,

11.12.2. Байгууллагын дотоод мэдээлэл, нууцыг задруулах,

11.12.3. Холбоог хуваах, өөрчлөх, нэгтгэх, нийлүүлэх зорилгоор аливаа үйл ажиллагаа явуулах,

11.12.4. Ижил зорилго бүхий төрийн бус байгууллага байгуулах.

 

АРВАН ХОЁР. ТӨРИЙН БОЛОН ТӨРИЙН БУС БАЙГУУЛЛАГАТАЙ ХАРИЛЦАХ

12.1.   Холбоо нь Төрийн болон төрийн бус байгууллагатай харилцахдаа дараах зарчмыг баримтална. Үүнд:

12.1.1. Төрөөс хараат бус байж хуульд заасны дагуу эрхээ хамгаалуулна.

12.1.2. Хууль тогтоох, гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллагуудаас салбарын үйл ажиллагаатай холбогдсон асуудлаар шийдвэрийн төсөл боловсруулах, хэрэгжүүлэхэд хамтарч ажиллаж болно.

12.1.3. Шаардлагатай гэж үзвэл төрийн болон бусад төрийн бус байгууллагуудтай хамтарсан шийдвэр гаргаж болно.

12.1.4. Салбарын болон гишүүдийн эрх ашгийг хохироосон буруу шийдвэрийг төр засгийн байгууллага, албан тушаалтан гаргавал байр сууриа илэрхийлэх, үүнийг өөрчлүүлэх, хүчингүй болгуулах, засуулах, талаар шаардлага тавих, мэдэгдэл гаргах, улмаар эсэргүүцлийн арга хэмжээг хуульд нийцүүлэн зохион байгуулах эрхтэй.

12.1.5. Салбарын Төрийн бус байгууллагуудтай ажил төрлийн байнгын холбоотой хамтран ажиллаж, тохиролцсон асуудлаар хамтын шийдвэр гаргаж, үйл ажиллагааг хамтран зохион байгуулж болно.

12.2.   Холбоо нь Удирдах Зөвлөлийн шийдвэрийг үндэслэн Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа бусад холбоо, нийгэмлэгт гишүүнээр элсэж болно.

12.3.   Холбоо нь Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн дагуу салбарын өмнө тавигдаж байгаа зорилтыг хэрэгжүүлэхэд идэвхтэй оролцож, төрийн зарим чиг үүргийг гүйцэтгэвэл төрөөс санхүүжилт болон бусад хэлбэрийн дэмжлэг авах эрхтэй.

 

АРВАН ГУРАВ. САНХҮҮГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

13.1.   Холбоо нь ашгийн бус хуулийн этгээд бөгөөд өөрийгөө санхүүжүүлэх үндсэн дээр үйл ажиллагаагаа явуулна.

13.2.   Холбооны өмч хөрөнгөд түүний үл хөдлөх хөрөнгө болон бусад хөдлөх хөрөнгө, өмчлөлд буй оюуны өмч, патент хамаарна.

13.3.   Гүйцэтгэх захирал Удирдах Зөвлөлөөс олгосон эрх хэмжээний хүрээнд санхүүгийн үйл ажиллагааг удирдан, захиран зарцуулна.

13.4.   Холбооны санхүүгийн үйл ажиллагааг Монгол Улсын нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн дагуу явуулж, тухайн жилийн санхүүгийн тайлан тэнцлийг гарган дараа хуульд заасан хугацаанд харьяа дүүргийн татварын албанд тайлагнана. Тайланд дараах үндсэн бүрдэл, хэсгүүд заавал орсон байна. Үүнд:

13.4.1. Баланс;

13.4.2. Орлогын тайлан;

13.4.3. Мөнгөн гүйлгээний тайлан;

13.4.4. Хуримтлагдсан хандивын тайлан;

13.4.5. Нэмэлт тайлбар, тодруулга гэх мэт.

13.5.   Холбооны санхүүжилт дараах эх үүсвэрээс бүрдэнэ. Үүнд:

13.5.1. Үндсэн гишүүдийн татвар;

13.5.2. Иргэд, гадаад дотоодын байгууллагын хандив, тусламж;

13.5.3. Дүрмийн зорилгоо хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон үйл ажиллагаа, үйлчилгээнээс олсон орлого;

13.5.4. Мэргэжлийн зөвлөх үйлчилгээний орлого

13.5.5. Төрийн чиг үүргийг гэрээгээр гүйцэтгэсэн үйл ажиллагааны орлого

13.5.6. Норм нормчлолын сангийн хөрөнгийн зохих хэсэг

13.5.7. Зээлийн, өвийн, төсөл хэрэгжүүлэх зорилгоор улсын төсвөөс болон бусад эх үүсвэрээс олгосон хөрөнгө гэх мэт.

13.6.   Холбооны салбарууд нь татвар хураамжаа өөрсдөө захиран зарцуулах ба орлого, зарлагын тайланг Холбооны төвд жил тутамд ирүүлнэ.

13.7.   Холбооны орлогыг зөвхөн дүрэмд заасан зорилгоо хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд зарцуулах бөгөөд уг орлогоос ногдол ашиг хуваарилах, хувь хүн, аж ахуйн нэгж, аливаа байгууллагад хөрөнгийн баталгаа гаргах, тэдгээрийн өмнөөс ямар нэгэн төлбөр хийх, Улсын Их Хурал, Ерөнхийлөгчийн болон бүх шатны Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуульд нам, эвсэл, нэр дэвшигчдэд хандив өргөхийг хориглоно.

13.8.   Холбоо нь санхүүжилтээ хэвийн байлгах зорилгоор сургалт явуулах, зөвлөх үйлчилгээ, төсөл хөтөлбөр 'хэрэгжүүлэх, магадлал, зөвлөмж, дүгнэлт гаргах үйлчилгээ явуулж болно.

13.9.   Удирдах Зөвлөлийн гишүүн, Ерөнхийлөгч, Ажлын албаны ажилтнаас Холбооны хөрөнгөөр хувийн ашиг олох зорилгоор санхүүгийн болон аж ахуйн үйл ажиллагаа явуулахыг     хориглоно.  

13.10. Холбооны эд хөрөнгийг хувь хүн, аль нэг байгууллагад ашиг олох зорилгоор ашиглуулахыг хориглоно.

13.11. Өөрийн хөрөнгийн зарцуулалтыг оновчтой болгох зорилгоор тусгай сан байгуулан ажиллаж болно. Санг бүрдүүлэх, зарцуулалтын асуудлыг Удирдах Зөвлөлөөс шийдвэрлэнэ.

13.12. Холбооны хөрөнгийг шүүхийн шийдвэргүйгээр хураах, дайчлахыг хориглоно.

13.13. Холбооны гишүүнчлэлээс гарсан иргэдэд хандив, татварын шимтгэлийг буцааж олгохгүй.

 

АРВАН ДӨРӨВ. ХОЛБООНЫ САН

14.1.   Холбооны дэргэд холбооны өөрийн зорилгыг хангахад чиглэсэн үйл ажиллагааг дэмжиж санхүүжүүлэхэд зориулж сан байгуулж болно.

14.2.   Холбооны дэргэд сан байгуулах асуудлыг Удирдах Зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлэх бөгөөд сангийн үйл ажиллагааг зохицуулах журмыг мөн хурлаар хэлэлцэн баталж мөрдүүлнэ.

14.3.   Холбооны санг хандивийн хөрөнгө болон үйл ажиллагаанаас олсон орлогын тодорхой хувийг байршуулснаар байгуулна.

14.4.   Сангийн хөрөнгийг захиран зарцуулах шийдвэрийг Удирдах Зөвлөл гаргах бөгөөд түүнийг хэрэгжүүлэх ажлыг Гүйцэтгэх захирал хариуцан ажиллаж, Удирдах Зөвлөлд тайлагнана.

14.5.   Санг татан буулгах тухай шийдвэрийг Удирдах Зөвлөл гаргана. Татан буугдсан сангийн эд хөрөнгийг холбооны үйл ажиллагааг санхүүжүүлэхэд зарцуулна.

 

АРВАН ТАВ. ХОЛБООГ ТАТАН БУУЛГАХ

15.1.   Холбоог энэхүү дүрэмд заасан зорилгоо бүрэн хэрэгжүүлж дууссан болон дүрмийнхээ зорилгод нийцээгүй үйл ажиллагаа явуулан хууль тогтоомжийг ноцтой, эсхүл удаа дараа зөрчсөн тухай шүүхийн шийдвэр гарсан бол, мөн гишүүд дэмжигчдийн олонх санал гаргавал татан буулгаж болно. Татан буулгах тухай шийдвэрийг Удирдах Зөвлөлөөс гаргаж, энэхүү шийдвэрээ 21 хоногийн дотор олон нийтэд мэдээлж, төрийн эрх бүхий байгууллагад бичгээр мэдэгдэн улсын бүртгэлээс хасуулна.

15.2.   Холбоо татан буугдсан тохиолдолд зохих төлбөр тооцоог барагдуулсны дараа түүний эзэмшлийн эд хөрөнгийг ижил төстөй зорилго бүхий төрийн бус байгууллагад шилжүүлэх эсвэл зорилгод нь нийцсэн үйл ажиллагаанд зарцуулна.

 

АРВАН ЗУРГАА. ХОЛБООНЫ ХҮЛЭЭХ ХАРИУЦЛАГА

16.1.   Холбоо нь “Төрийн бус байгууллагын тухай” хууль болон бусад хууль тогтоомжийг зөрчсөн тохиолдолд хуульд заасан хариуцлага хүлээнэ.

16.2.   Холбоо нь өөрийн гишүүн болон Холбооны удирдах байгууллагын сонгуультны хууль бус үйл ажиллагаатай холбогдсон эд хөрөнгийн болон бусад хариуцпагыг хүлээхгүй.

 

АРВАН ДОЛОО. БУСАД ЗҮЙЛ

17.1.   Энэхүү дүрэм нь Холбооны Их хурлаар бүх гишүүдийн төлөөллийн олонхын саналаар батлагдсан бөгөөд батлагдсан өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлнэ.

17.2.   Энэхүү дүрэм болон түүнд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийг Төрийн бус байгууллагын тухай хуулийн дагуу Улсын бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ.

 

-----------------------------          о         О         о          -------------------------

МБИХ-нд Монгол Улсад барилга болон инженерийн байгууламжийн зураг төсөл зохиох, угсрах, ашиглах, материалын үйлдвэрлэлтэй холбоотой үйл ажиллагаа эрхлэн явуулдаг инженер, мэргэжилтнүүд, байгууллагууд, тэднийг үзэл бодол, үйл ажиллагаа, санхүүгийн хувьд дэмжигч дотоод, гадаадын иргэд, байгууллагууд гишүүнээр элсэж болно.

ХАНДИВ, ТУСЛАМЖИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ЖУРАМ
НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ 

ГУРАВ. ХАНДИВ, ТУСЛАМЖИЙН ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН,
МЭДЭЭ ГАРГАХ, ХЯНАЛТ ТАВИХ

МОНГОЛЫН БАРИЛГЫН ИНЖЕНЕРҮҮДИЙН ХОЛБОО